|
|
Nòvaletra n°8
mai de 2024
|
D'esitar pas d'espandir la difusion als parents !
|
|
|
|
|
|
|
|
Retorn d'Espalion
|
|
Del 8 al 11 de mai de 2024, Calandreta tota èra mobilisat del costat d'Espalion. La Jornada Pedagogica Confederala del dimècres que recampèt mai de 130 regents lancèt lo movement abans de cabussar dins lo Congrès "Fasèm cultura !". Lo seminari d'organizacion aviá fait l'escomesa que la cultura se viu mai que çò que se pensa, e que lo cal faire en lenga ! Aquò pausat, aquela causida èra un cambiament total amb las nòstras costumas e nos podèm felicitar totes de la resulta. Lo "s'associar per faire escòla" prenguèt encara mai tot son sens amb una polida alquimia entre los intervenents de l'endefòra, los regents, parents e associatius. Avèm parlat, escotat, dançat, cantat, fabricat, tastat....çò qu'empachèt pas de religar la practica a de questionaments e de pistas de reflexion prigonds que nos portèron la carta blanca d'Eric Fraj e l'intervencion de Peio Jorajuria. Lor fòrça de conviccion, coma lor vision per assegurar una perspectiva a la lenga a la cultura, an trapat un resson evident e permetràn de segur de bastir d'estrategias pertinentas per l'avenidor. Aquel congrès foguèt viscut fòrça positivament pels participants e, coma sovent, permetèt a cadun de tornar amb mai de vam e una cèrta fiertat cap al sieu establiment. Una capitada es totjorn lo signe d'un grand investiment alara n'aprofeitam per mercejar tot particularament los emplegats de las diferentas estructuras que n'assegurèron la gestion, los regents de las còlas PCI e cultura per lor implicacion e los Aprene2 que prepausèron long del congrès un jornalet !
|
|
article redigit en occitan lengadocian
|
|
|
|
|
|
|
|
Marchament qualitat de l'establiment Aprene
Aquesta annada marca, per APRENE, una grasa cap a la formalizacion de son marchament qualitat.
|
L'establiment, en ligam amb la DEGESCO, es a candidatar per obténer lo labèl EDUFORM.
|
La còla a trimat dempuèi la debuta de l'an per rendre lo nòstre biais visible e confòrme a las espèras dels auditors. Nos a calgut pensar tanben a la mesa en òbra quotidiana d’aquel avisatge-qualitat.
|
Aquò's la cooperacion ! Cada sòci pren sa part de responsabilitat en tant que referent-qualitat. Solide, i sèm acostumats a partejar las responsabilitats ! Aquò se trabalha pasmens, de longa. Demanda de "sonhar" particularament los luòcs, que siá d'un biais sarrat dins las accions de formacion iniciala e continua mas tanben al nivèl associatiu coma ba fasèm dins la còla correja e al CA d'Aprene per exemple.
|
Per l'ora, esperam doncas la data de l'audit e mancarem pas de vos téner al fial de la seguida.
|
|
article redigit en occitan lengadocian
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
AC/DC !!!
|
Arcuelhem Cantem Dancem Culturem
|
|
Aquò’s lo títol del talhièr de la còla de chòque eissida de mantunas ribas occitanas de las formacions culturalas Aprene, venguda al Congrès per nos partejar lor trabalh amb fòrça vam e jòia !
|
|
Una mescladissa saborosa que nos dubriguèt las aurelhas a la musica de la lenga de cada varianta presentada (auvernhata, gascona e lengadociana).
|
Aqueles mots que sonan coma una devisa que dona de vam se pòdon legir sul libret ofèrt pel talhièr, al lum de la cançon creada per las passejadas occitanas que la tòca es de crompar quilomètres per espandir la lenga en la cantar sul camin :
|
>Compratz quilomètres per ne far una escorreguda a occitania tota !
|
|
Compartir la lenga en la cantar e la dançar ! Es plan aquò un camin per l’espandir en la viure dins la jòia amassa !
|
|
Aqueste camin nos menèt al partatge d’un balèti de bon matin amb l’autre talhièr dança.
|
|
E coma de longa pel talhièr, l’ambient èra de fuòc... a 10 oras del matin !
|
|
Cantar, mas cantar per dançar ensem !
|
|
Jónher lo movement Calandreta permet de ne pagelar la plaça centrala dins la practica de la lenga, la vida quotidiana, o las fèstas temporadas.
|
|
Far viure aqueste movement, per que cadun o pòsca comprene, transmetre als mainatges dins las escòlas coma a l’endefòra, lo far viure de vertat e amassa dins lo partatge, al còr d’una societat que
|
faguèt fòrça per l’escondre.
|
|
En resson de la pèça de teatre fòrça poetica de «La Rampa T.I.O.», Teatre Inter-
|
|
Regional Occitan, podèm dire qu’una paur mai bèla (la de pèrdre la nòstra lenga?) escafa la nòstra paur (que la cultura nòstra siá pas acceptada dins una societat diglossica ?) e nos ajuda a nos escampar al mond per propagar lo plaser qu’avèm de viure la beutat de la musica e dels cants e a convidar lo mond a se jónher al movement.
|
|
Alara, « de qué fasètz quand sètz tristes ?», dirián Sageta e Tortet.
|
|
Nautres, cantam e dançam amassa, e convidam lo mond a z o faire !
|
|
article redigit en occitan lengadocian
|
|
extrait del jornal realizat per la còla Aprene2 del temps del congrès 05-2024
|
|
|
|
|
|
La carta blancha d'Eric Fraj
1971, Eric Fraj comencet de chantar en occitan. Aviá a pena 14 ans. Se ditz chantaire d'expression occitanofona.
|
Fuguet regent, donet daus cors d'occitan avant que sián autorisats. Fuguet professor d'occitan e de filosofia au liceu e a l'universitat. A menat sa carta blancha sus la cultura e la lenga. La cultura l’a definida en opausicion a la natura. La cultura es l'ensemble de la produccion materiala e imateriala pròpra a un pòple. Tot çò qu'inventa l'uman. E la cultura deu èsser totjorn contextualizada per la poder comprener e ne'n parlar.
|
|
Eric Fraj met en lum dos contextes ente se desvelopa la cultura :
|
|
L'una es moventa, es totjorn en devenir. Sa realizacion es pas perfacha. Mas dona a la societat lo poder. Dona a la societat lo poder de s'autonomizar. E per consequéncia permet una liberacion dau potenciau creatiu. Las leis existan e deven èsser garantas de la Constitucion.
|
|
L'autra, es un sistema barrat, eteronòme. Es jos d'una lei mai granda que se, mai granda que la lei umana. Es jos lo jun d'una poténcia o divina, o segon las leis daus ancians. La creacion es verolhada. Las produccions artisticas e culturalas n'en domoran pas mai interessantas, valorosas, dignas d'interest.
|
Dins una democracia, lo pòple a lo dever de s'interrojar, a una responsabilitat, la de la far viure en metre en question, en se renovelar. La democracia es lo contexte ideau per desvelhar lo desir de creacion. Avem la chança de poder chausir la vita que volem. La liberacion de la "libido creativa" es poderosa. Pasmens los umans crean pas quauquaren a partir de ren. Sem totjorn influençats per lo contexte culturau, politic, espirituau, filosofic.
|
|
Dins quela perspectiva la cultura occitana es :
|
|
– pòt sauvar la democracia
|
|
– es un operator de creacion e d'alteritat
|
|
– es un fenomèn imaginari
|
|
– romp emb l'omogeneitat e lo concensus
|
– permet la gestion de la diferéncia e daus conflits perque es un operator d'alteritat.
|
Perque la lenga occitana es viva, es diversa. Per Eric Fraj la diversitat, la pluralitat deven esser preservadas. Atencion a l'omogeneitat que fija, a la supremacia de la normalizacion que voldriá se far taiser las lengas d'un canton, una lenga que se transmet dempuei de las genaracions.
|
|
article redigit en occitan lemosin
|
extrait del jornal realizat per la còla Aprene2 del temps del congrès 05-2024
|
|
|
|
|
|
Ua corruda relais tà la lenga : La PASSEM !
|
Qu’ acaba tot justa de virar en Gasconha (Biarn, Bigòrra, Lanas, Baish-Ador) dab mei de 1100km corruts despuish Tarbes en Bigòrra en passar peu Commenge, peu Bearn e en acabar per las Lanas au Mont.
|
|
L’objectiu qu’ei de recoltar moneda entà projèctes en favor de la transmission e la valorizacion de la lenga nosta. Tot au long de la corruda, un ligam qui simboliza la lenga nosta que passa de man en man a cada quilomètre. Que pòrta un messatge qui demora secret dinc a l’arribada. La Passem qu’ei au còp córrer e passar peus parsans on la lenga ei parlada. Qu’ei transméter la lenga en passà’s ligam.
|
Qu’ei un utís simbolic mes tanben concret de finançament. Qu’ei un mejan de comunicacion e de partatja a l’entorn de la valorizacion de la lenga.
|
|
En cada vila o vilatge traucat, associacions esportivas o culturaus, musicaires o cantaires, eslejuts, que’s mobilizan tà organizar ua hèsta o un rendetz-ve culturau. Cadun qu’ei invitat a participar a l’eveniment e atau afirmar lo son estacament a la lenga e a la cultura.
|
|
Aulhors Bretons, Irlandés, Galés, Catalans, Galicians… que corren tanben tà sostiéner la lor lenga ! Au Bascoat vesin, la Korrika que hè córrer centenats de milèrs de personas despuish 40 ans.
|
L’associacion organizadora de La PASSEM qu’ei Ligams ! Qu’estó creada en noveme de 2016 dab l’objectiu de crear ligams entre los actors de Gasconha qui s’i hèn tà la lenga nosta.
|
Despuish la creacion La Passem qu’a ajudat mantuas accions que serveishen dejà la lenga, dens los domènis de la lenga e la cultura , l’ensenhament, la canta, la dança, la musica, la literatura, ...
|
Augan qu 'ei lo projècte Musica a Hum qui prengó l'aviada mercès a la corruda.
La Passem, un ligam hòrt tà har víver la lenga e la cultura nosta !
Los bearnés de Paris que hasón tanben córrer lo ligam; a quan
ua Passem de l'Aup italiana dinc a la mar grana...
|
article redigit en occitan gascon, registrat mercés l'aplicacion Votz.
|
|
|
|
|
|
|
Totas las nòvaletras son a posita al Forum Calandreta. Serà possible de reagir als articles.
Los qu'an pas accès a aquel forum poiràn mandar lors reaccions a las adreças çai-jos.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
